Mưa sao băng là gì? Giải thích hiện tượng và những trận mưa sao băng nổi tiếng nhất lịch sử

Khi màn đêm buông xuống, bầu trời đôi lúc được thắp sáng bởi những vệt sáng lao nhanh rực rỡ. Đó chính là mưa sao băng – một trong những hiện tượng thiên văn đẹp và kỳ thú nhất mà con người có thể quan sát bằng mắt thường. Vậy mưa sao băng hình thành như thế nào? Vì sao chúng xuất hiện và đâu là những trận mưa sao băng nổi bật nhất từng được ghi nhận?

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn khám phá trọn vẹn hiện tượng đặc biệt này.

1. Mưa sao băng là gì?

Mưa sao băng là hiện tượng xảy ra khi một lượng lớn thiên thạch nhỏ lao vào bầu khí quyển Trái đất với tốc độ rất cao, tạo thành những vệt sáng dài trên bầu trời. Những ngôi sao băng mà chúng ta nhìn thấy thực chất không phải là sao, mà là:

• Mảnh vỡ của sao chổi
  
• Vụn đá từ tiểu hành tinh
  
• Hạt bụi kim loại trôi nổi trong không gian
  

Khi đi vào khí quyển, ma sát khiến các hạt bụi nóng lên đến hàng nghìn độ C và phát sáng rực rỡ. Nếu số lượng thiên thạch rơi xuống cùng lúc đủ nhiều, hiện tượng đó được gọi là mưa sao băng.

2. Vì sao xuất hiện mưa sao băng?

Hầu hết các trận mưa sao băng đều bắt nguồn từ sao chổi.

Sao chổi được cấu tạo từ băng, bụi và đá. Khi đến gần Mặt trời, lớp băng bị nóng chảy và giải phóng thành một dải bụi kéo dài trên quỹ đạo. Khi Trái đất di chuyển qua đúng dải bụi này, các hạt bụi bị hút vào khí quyển và tạo thành mưa sao băng.

Một số điểm đáng chú ý:

• Mưa sao băng lặp lại hằng năm do quỹ đạo Trái đất luôn đi qua vệt bụi cũ của sao chổi.
  
• Nhiều trận xảy ra ban ngày hoặc cường độ thấp nên con người khó quan sát.
  
• Trong một năm có thể xuất hiện hàng chục trận mưa sao băng lớn nhỏ khác nhau.
  

3. Những trận mưa sao băng nổi tiếng nhất trong lịch sử

3.1 Mưa sao băng Leonid

Leonid được đánh giá là một trong những trận mưa sao băng mãnh liệt nhất từng được ghi nhận. Vào năm 1833, hàng nghìn sao băng xuất hiện mỗi phút, tạo nên cảnh tượng khiến nhiều người thời đó tin rằng ngày tận thế đã đến.

• Chu kỳ bùng nổ khoảng 33 năm
  
• Lần bùng nổ ngoạn mục gần đây nhất: năm 2002
  
• Lần bùng nổ tiếp theo dự đoán xảy ra vào năm 2028
  

3.2 Mưa sao băng Perseid

Perseid xuất hiện vào tháng 8 hằng năm và có nguồn gốc từ sao chổi Swift–Tuttle.

• Dễ quan sát nhờ thời tiết mùa hè
  
• Cực điểm đạt khoảng 60–100 vệt sao băng mỗi giờ
  
• Là trận mưa sao băng quen thuộc nhất đối với người yêu thiên văn
  

3.3 Mưa sao băng Orionid

Nguồn gốc của Orionid đến từ sao chổi Halley – một sao chổi nổi tiếng với chu kỳ xuất hiện 75–76 năm.

• Diễn ra vào tháng 10
  
• Cực điểm kéo dài khoảng một tuần
  
• Mật độ đạt 50–70 sao băng mỗi giờ
  

3.4 Mưa sao băng Quadrantid

Mưa sao băng Quadrantid khác biệt vì bắt nguồn từ mảnh vụn của tiểu hành tinh 2003 EH1, có thể là tàn dư của một sao chổi đã vỡ từ nhiều thế kỷ trước.

• Xuất hiện đầu tháng 1 hằng năm
  
• Cực điểm chỉ kéo dài vài giờ
  
• Là một trong những trận mưa sao băng có cường độ mạnh nhưng ngắn ngủi
  

3.5 Mưa sao băng Geminids – trận mưa sao băng rực rỡ nhất năm

Geminids được giới thiên văn đánh giá là trận mưa sao băng đẹp và dày nhất trong năm. Khác với phần lớn các trận mưa khác, Geminids bắt nguồn từ tiểu hành tinh 3200 Phaethon chứ không phải sao chổi.

• Thời gian cực đại: đêm 13 đến rạng sáng 14 tháng 12
  
• Mật độ có thể đạt 120–150 vệt sao băng mỗi giờ
  
• Màu sắc đa dạng, vệt sáng dài, dễ quan sát
  

Theo các dữ liệu ghi nhận, Geminids bắt đầu hoạt động lác đác từ ngày 4.12 và tăng dần về cường độ cho đến khi đạt cực điểm. Đây được xem là hiện tượng thiên văn mãn nhãn nhất của tháng 12.

4. Lưu ý khi lựa chọn thiết bị đệm hơi cứu hộ

Trong các hoạt động ngoài trời, leo núi hoặc quan sát thiên văn ở địa hình cao, nhiều người ưu tiên sử dụng đệm hơi cứu hộ để đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, thị trường hiện nay xuất hiện nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc, dễ gây nguy hiểm khi sử dụng.

Để đảm bảo chất lượng và an toàn, hãy chọn mua tại các đơn vị uy tín. Coihubaodong là địa chỉ cung cấp đệm hơi cứu hộ chất lượng, đa dạng thương hiệu và có chính sách bảo hành rõ ràng.

Kết luận

Mưa sao băng là một hiện tượng thiên văn tuyệt đẹp và mang nhiều giá trị nghiên cứu. Mỗi trận mưa sao băng đều mang đến một vẻ đẹp và một câu chuyện riêng, từ Leonid hùng vĩ đến Geminids rực rỡ cuối năm.

Nếu bạn yêu thích thiên văn, hãy lưu lại lịch các trận mưa sao băng hằng năm để không bỏ lỡ những khoảnh khắc đặc biệt này. Và đừng quên theo dõi website của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin khoa học hữu ích.

Đồng Hải Food chuyên thực thực phẩm hải sản trên website và sản phẩm liên kết Shopee.

Nếu bạn đang tìm món ngon nhanh – tiện – giá hợp lý, hoặc các sản phẩm liên quan có thể ủng hộ Shop nhé!

Một cú click nhỏ của bạn… là động lực lớn Shop tiếp tục cố gắng.

Cảm ơn bạn nhiều!